20.02.2019

Zakaz odsetek od zaległych odsetek dla instytucji kredytowych

W dniu 15 lutego 2019 r. weszła w życie, składająca się z trzech artykułów, ustawa z dnia 6 grudnia 2018 r. o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2019 poz. 80), którą został usunięty § 2 art. 482 Kodeksu cywilnego, przewidujący możliwość naliczania odsetek od zaległych odsetek należnych od pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe.

Usunięty przepis dotyczył jednego z trzech wyjątków od zakazu anatocyzmu, tj. zakazu naliczania odsetek od zaległych odsetek. Pozostałe dwa wyjątki wynikają z nadal obowiązującego art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego, na mocy którego można żądać odsetek od zaległych odsetek za opóźnienie:
1. jeżeli strony po powstaniu zaległości zgodziły się na ich kapitalizację,
2. a w przypadku, kiedy nie wyraziły na to zgody, od chwili wytoczenia o nie powództwa.
Opisana zmiana ma na celu likwidację uprzywilejowania instytucji kredytowych, które są silniejszą stroną umów kredytów lub pożyczek. Przywilej ten kłócił się z istotą zakazu anatocyzmu, która ma chronić dłużników przed powstaniem spirali zadłużenia, natomiast wykorzystywanie przez instytucje kredytowe regulacji zawartej w art. 482 § 2 Kodeksu cywilnego do tego, aby naliczać odsetki od odsetek przed wytoczeniem o nie powództwa, skutkowało wzrostem zadłużenia po stronie klientów instytucji kredytowych.
W zakresie przepisu przejściowego ustawa przewiduje, iż do odsetek należnych przed dniem wejścia w życie uchwalonej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Tym samym, odsetki należne przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej będą mogły być rozliczane zgodnie z dotychczasowym brzmieniem regulacji art. 482 § 2 Kodeksu cywilnego, natomiast odsetki należne po dniu wejścia w życie przyjętej zmiany – na nowych zasadach, tj. zgodnie z ogólnymi zasadami Kodeksu cywilnego. Wprowadzona zmiana znajdzie więc zastosowanie również do umów zawartych z instytucjami finansowymi przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.
 
 
Autor artykułu:
adwokat Aneta Niedziałek – Łaski