19.09.2014

Ile czasu ma ubezpieczyciel na wypłatę odszkodowania?

Często zdarza się, iż po zgłoszeniu ubezpieczycielowi zdarzenia powodującego szkodę, zakład ubezpieczeń nie podejmuje żadnych działań, nie likwiduje szkody. Rodzi się zatem pytanie, w jakim czasie ubezpieczyciel powinien poinformować poszkodowanego o zajętym w sprawie stanowisku?

Odpowiedź na powyższe pytanie uzależniona jest od tego, czy mamy do czynienia z ubezpieczeniem obowiązkowym czy dobrowolnym. W pierwszym przypadku, terminy w jakich zakłady ubezpieczeń powinny zlikwidować szkodę określone zostały w art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392.t.j.). I tak, zgodnie z ust. 1 art. 14 wskazanej ustawy, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego (lub uprawnionego) zawiadomienia o szkodzie. W wyjątkowych okolicznościach okres 30 dni może zostać jednak przedłużony do 90 dni. Dzieje się tak wówczas, gdyby wyjaśnienie w podstawowym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe. W takiej sytuacji, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

W przypadku, kiedy szkoda likwidowana jest w ramach ubezpieczenia dobrowolnego, ubezpieczyciela również obowiązuje termin 30 dniowy. Zgodnie bowiem z art. 817 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Co istotne, umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać wyłącznie postanowienia korzystniejsze dla ubezpieczonego. Oznacza to, że zakłady ubezpieczeń nie mogą wydłużać 30 – dniowego terminu na likwidację szkody. Podobnie jak przy ubezpieczeniowych obowiązkowych – kwota bezsporna powinna być wypłacona w ciągu 30 dni.

Po upływie terminu wypłaty odszkodowania, poszkodowany (czy uprawniony) może domagać się jego wypłaty wraz z odsetkami ustawowymi za czas opóźnienia. Świadczenie ubezpieczyciela jest bowiem świadczeniem pieniężnym, którego spełnienie nastąpić ma w określonym terminie. Zgodnie zaś z art. 481 § 1 k.c. dłużnik, który nie opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, zobowiązany jest do zapłaty odsetek, chociażby wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Uchybienie przez ubezpieczyciela terminom określonym w art. 817 § 1 i 2 k.c., czy w art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, będzie więc opóźnieniem w rozumieniu wskazanego przepisu.

W określonych przypadkach, poszkodowanemu czy innej uprawnionej osobie przysługiwać będzie nie tylko roszczenie o odsetki, ale także, zgodnie z art. 481 § 3 k.c., roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki zakładu ubezpieczeń. Oznacza to, że ubezpieczyciel, który dopuszcza się zwłoki w spełnieniu odszkodowania z tytułu ubezpieczenia samochodu, odpowiada za szkodę w postaci poniesionych przez ubezpieczonego kosztów najmu samochodu zastępczego (tak SN w wyroku z 2 lipca 2004 r., II CK 412/03, LEX nr 121694).

  

Autor artykułu:

adwokat Aneta Niedziałek - Łaski